Fatura, vergi mevzuatı açısından da önemli bir belgedir. Çünkü fatura, vergi matrahının tespitinde, vergi beyannamesinin düzenlenmesinde ve vergi incelemesinde kullanılan bir belgedir. Fatura, aynı zamanda ticari hayatın güvenliğini sağlayan, alacak ve borç ilişkilerini belgeleyen, ticari uyuşmazlıkların çözümünde delil teşkil eden bir belgedir.
Fatura düzenleme ve alma zorunluluğu, Vergi Usul Kanunu (VUK) ile düzenlenmiştir. VUK, fatura düzenleme ve alma zorunluluğunu getirdiği gibi, bu zorunluluğa uymayanlara da çeşitli cezalar öngörmüştür. Bu yazımızda, 2023 yılında fatura düzenleme ve alma zorunluluğu, fatura vermeyen ve almayanlara kesilen cezalar, e-Arşiv Fatura uygulaması, fatura vermek ve almak zorunda olanlar ve fatura vermeme ve almama durumunda kesilen özel usulsüzlük cezaları hakkında bilgi vereceğiz.
2023 YILINDA FATURA DÜZENLEME SINIRI
Vergi Usul Kanunu’nun 232. maddesine göre,
- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar
- Kazancı basit usulde tespit edilenler
- Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler
- Serbest meslek erbabı ve vergiden muaf esnaf sattıkları ürün veya yaptıkları işler için fatura vermek ve almak zorundadırlar.
Bu kişiler dışında kalanlar ise, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldıkları emtia veya onlara yaptırdıkları iş bedelinin belli bir sınırı aşması veya istemeleri halinde fatura almak zorundadırlar.
Bu sınır, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir. 2023 yılı için bu sınır, 30 Aralık 2022 tarihli ve 32059 (2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 544 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği’ne göre 4.400 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, vergiler dahil toplam tutarı ifade eder. Yani, 2023 yılında, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerden satın aldığınız emtia veya onlara yaptırdığınız iş bedeli 4.400 TL’yi aşıyorsa veya bedeli 4.400 TL’den az olsa dahi fatura istiyorsanız, fatura almak zorundasınız.
FATURADA USULSÜZLÜK CEZASI NE KADAR?
Fatura düzenleme ve alma zorunluluğuna uymayanlar, VUK’un 353. maddesine göre idari para cezası ile cezalandırılırlar. Bu ceza, faturaya yazılması gereken tutarın veya tutar farkının yüzde 10’u oranındadır. Ancak, bu ceza, her bir belge için 2.200 TL’den aşağı olmamak üzere uygulanır. Yani, faturaya yazılması gereken tutar 22.000 TL’nin altındaysa, ceza 2.200 TL olarak kesilir. Faturaya yazılması gereken tutar 22.000 TL’nin üzerindeyse, ceza tutarın yüzde 10’u olarak kesilir. Örneğin, faturaya yazılması gereken tutar 50.000 TL ise, ceza 5.000 TL olarak kesilir.
Bu ceza, bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit edilen özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 1.100.000 TL’yi geçemez. Yani, bir yıl içinde fatura vermeyen veya almayan bir kişiye, en fazla 1.100.000 TL ceza kesilebilir.
E-ARŞİV FATURA UYGULAMASI
E-Arşiv Fatura, kağıt fatura yerine elektronik ortamda düzenlenen ve saklanan bir fatura türüdür. E-Arşiv Fatura uygulamasına dahil olan mükellefler, vergi mükellefi olmayan nihai tüketicilere veya e-Fatura uygulamasına dahil olmayan vergi mükelleflerine yaptıkları satışlarda e-Arşiv Fatura düzenlemek zorundadırlar. E-Arşiv Fatura uygulamasının avantajları şunlardır:
- Kağıt fatura maliyetlerinden tasarruf sağlar.
- Fatura düzenleme, gönderme, saklama ve arşivleme süreçlerini kolaylaştırır.
- Fatura kaybolma, yıpranma, çalınma gibi risklerini ortadan kaldırır.
- Fatura işlemlerini hızlandırır ve verimliliği artırır.
- Fatura bilgilerinin güvenliğini ve gizliliğini sağlar.
- Fatura inceleme ve denetimlerini kolaylaştırır.
